«منصور» یک فیلم ضد خانواده است؟!

باید بگوییم که فیلم در عین موفقیت برای روایت زندگی نظامی و پر افتخار شهید ستاری، در زمینه «خانواده» دچار اشکالات بسیار جدی و به نوعی یک فیلم ضد خانواده است. خانواده در این فیلم نه تنها بستری برای رشد یا حتی فداکاری نیست بلکه مسائل‌شان کار قهرمان برای رسیدن به اهدافش را سخت‌تر می‌کند.

بعد از ساخت فیلم سینمایی «چ» که روایتی از شهید چمران بود؛ فرماندهان ارتش در واکنش‌های متعددی از نمایش نامناسب شهید فلاحیان که از فرماندهان وقت ارتش در زمان جنگ بود ابراز ناراحتی کردند. ماجرای فیلم چ و شهید فلاحیان بهانه‌ای شد تا فرماندهان ارتش به ساخته نشدن فیلم درباره فرماندهان ارتش و کم لطفی به شخصیت‌های ارتشی در فیلم‌های جنگی اعتراض کنند.

همان روزها اوج اعلام کرده بود حتما سراغ شهدای ارتش هم خواهد رفت و فیلم سینمایی «منصور» به نوعی عمل به این وعده هم بود. سازمان هنری اوج فیلم سینمایی منصور را برای روایت زندگی نظامی شهید «منصور ستاری» فرمانده نیروی هوایی ارتش تولید کرد.

فیلم سینمایی منصور از کیفیت ساخت قابل قبولی برخوردار است و توانسته تا حد خوبی نظر مخاطب را به خودش جلب کند. نمایش بی‌تعارف سنگ‌اندازی‌های متعدد افرادی از درون حاکمیت پیش پای شهید ستاری به دلیل منافع اقتصادی شخصی‌‌شان، یکی از جذابیت‌های این فیلم است که به شدت مورد توجه مخاطب قرار می‌گیرد. در منصور بدون سانسور ویژه‌ای می‌بینیم که در روزهای سخت جنگ و تحریم افرادی از درون نظام به دلیل منافع شخصی اجازه نمی‌دهند ارتش مشکلات نظامی و حمل و نقل هوایی کشور را حل کند.

 

فیلم به دلیل پرداخت بی سانسور به ارتباط شهید ستاری با چهره‌های مختلف حکومت؛ اقتدار تند و تیز او در برخورد با مسئولان دولتی و سبک گفتار و رفتار متفاوت او و دوستانش تبدیل به اثری ضد کلیشه در ژانر دفاع مقدس شده است.

چهره‌های آشنای آیت الله خامنه‌ای و مرحوم هاشمی رفسنجانی، برای اولین بار در یک فیلم سینمایی با بازی و گریم نسبتا خوبی دیده می‌شوند که این هم خود یک حرکت ضد کلیشه دیگر است. هر چند خانواده مرحوم هاشمی، پیش از اکران عمومی درخواست حذف بخش‌هایی از فیلم که مربوط به او بود را به سازندگان ارائه کردند و این بخش‌ها از فیلم حذف شد.

درباره منصور همچنین باید بگوییم که فیلم در عین موفقیت برای روایت زندگی نظامی و پر افتخار شهید ستاری، در زمینه «خانواده» دچار اشکالات بسیار جدی و به نوعی یک فیلم ضد خانواده است. خانواده در این فیلم نه تنها بستری برای رشد یا حتی فداکاری نیست بلکه مسائل‌شان کار قهرمان برای رسیدن به اهدافش را سخت‌تر می‌کند.
ستاری در این فیلم تمام وظایفش را بیرون از خانه به درستی انجام می‌دهد اما تقریبا هیچ مسئولیتی در خانه ندارد. همسرش هم که عملا به تنهایی وظایف خانوادگی او را به دوش می‌کشد نه تنها شخصیتی همراه نیست بلکه حقوق بدیهی‌اش سدی بر راه قهرمان فیلم نشان داده می‌شود.

معنای این نقد، طرفداری از روایت کلیشه‌ای و دروغ از زندگی یک شخصیت واقعی نیست. بلکه معنای آن، توجه بیشتر به بعد خانوادگی شخصیت شهید ستاری و یا به طور کلی حذف این بخش از فیلم است، چرا که پرداخت کوتاه به این بخش و به خدمت درآوردن روایت خانواده برای روایت نظامی آسیب جدی به ارزش «خانواده» در این فیلم زده است.

با این حال «منصور» حتما فیلمی است که ارزش تماشا دارد؛ فیلم سینمایی منصور اکنون در سینماهای سراسر کشور در حال اکران است و تا امروز بیش از یک و نیم میلیارد تومان فروش داشته است.

نویسنده : فاطمه سادات بکائی