مهم‌ترین دلایل ناباروری در مردان چیست؟

ناباروری به عدم توانایی در باردار شدن پس از یکسال ازدواج و نزدیکی بدون استفاده از روش‌های پیشگیرانه گفته می‌شود. ۱۰ الی ۱۵ درصد زوجین از ناباروری رنج می‌برند که در این میان ۴۰ درصد عامل بروز ناباروری در زنان، ۴۰ درصد در مردان و ۲۰ درصد در هر دو زوج است.

عوامل متعددی در ناباروری مردان دخیل هستند که وابسته به مشکلات تولید اسپرم و یا انتقال آن است. تولید اسپرم ممکن است تحت تأثیر علل هورمونی، بیماری‌های مزمن، جراحی قبلی، بیماری‌های دوران کودکی و فاکتورهای محیطی و شیوه خاص زندگی قرار گیرد. چند علت مهمتر در خصوص ناباروری مردان عبارت است از:

واریکوسل

واریکوسل، تورم سیاهرگ‌هایی است که باعث افزایش درجه حرارت بیضه‌ها شده و بیضه را تخلیه می‌کنند و بر کیفیت اسپرم تأثیر می‌گذارند. واریکوسل می‌تواند یک یا هر دو بیضه را درگیر کند و موجب کاهش تعداد اسپرم و مورفولوژی غیرطبیعی اسپرم شود که در نتیجه، ناباروری را در بر دارد. اکثر مردانِ مبتلا به واریکوسل هیچ علامتی ندارند.

اختلالات انزال

اختلالات انزال شامل انزال زودرس، عدم انزال و انزال رتروگراد است که در این حالت منی به جای خروج از نوک آلت تناسلی، در حین ارگاسم وارد مثانه می‌شود.

حمله‌ی آنتی‌بادی‌ها به اسپرم

آنتی‌بادی‌های ضد اسپرم، سلول‌های سیستم ایمنی هستند که به اشتباه، اسپرم‌ها را به عنوان مهاجمان مضر شناسایی کرده و سعی در از بین بردن آنها دارند. سه نوع آنتی بادیِ اساسی اسپرم وجود دارد:

ایمونوگلوبولین G (IgG)

ایمونوگلوبولین A (IgA)

ایمونوگلوبولین M (IgM)

اختلالات ژنتیکی

اختلالات ارثی، مانند سندرم کلاین فلتر (زمانی که یک مرد با دو کروموزوم X و یک کروموزوم Y به جای یک X و یک کروموزوم Y متولد می‌شود) بر رشد طبیعی اندام‌های تناسلی مردانه تأثیر می‌گذارد و با پیشرفت بیماری، سبب از بین رفتن تمام ساختارهای فعال بیضه می‌شود که باروری را غیرممکن می‌سازد.

تومورها

سرطان‌ها و تومورهای غیر بدخیم می‌توانند به طور مستقیم از طریق غددی که هورمون‌های مربوط به تولید مثل را آزاد می‌کنند (مانند غده هیپوفیز) بر اندام‌های تناسلی مردانه تأثیر بگذارند. علاوه بر این، جراحی، پرتودرمانی یا شیمی درمانی برای درمان تومورها نیز می‌تواند بر باروری مردان تأثیرگذار باشد.

عدم تعادل هورمونی

ناباروری می‌تواند ناشی از اختلالات خود بیضه یا ناهنجاری‌هایی باشد که بر سایر سیستم‌های هورمونی از جمله هیپوتالاموس، هیپوفیز، تیروئید و غدد فوق کلیوی تأثیر می‌گذارد. تستوسترون پایین (هیپوگنادیسم مردانه) و سایر مشکلات هورمونی هم تعدادی از علل احتمالی زمینه‌ای هستند.

مسائل مربوط به انتقال اسپرم

مجراهای مختلفی وجود دارد که اسپرم از طریق آنها جابه‌جا می‌شود. این مجراها می‌توانند به دلایل متعددی مسدود شوند؛ از جمله عفونت، ضربه یا رشد غیر طبیعی، مانند فیبروز کیستیک یا شرایط ارثی مشابه.

مشکلات در رابطه جنسی

این موارد شامل مشکل در حفظ نعوظ مطلوب برای رابطه جنسی (اختلال نعوظ)، انزال زودرس، مقاربت دردناک، ناهنجاری‌های آناتومیکی مانند داشتن سوراخ مجرای ادرار در زیر آلت تناسلی (هیپوسپادیاس)، یا مشکلات روانی که برقراری رابطه جنسی را مختل می‌کنند، می‌شود.

داروها

استفاده درازمدت از استروئیدهای آنابولیک، داروهای درمان سرطان (شیمی درمانی)، داروهای ضد قارچ خاص، داروهای مربوط به زخم معده و برخی داروهای دیگر می‌توانند تولید اسپرم را مختل کنند و باروری مردان را کاهش دهند.

بیماری سلیاک

سلیاک، یک اختلال گوارشی ناشی از حساسیت به گلوتن است و می‌تواند باعث ناباروری مردان شود. باروری ممکن است پس از اتخاذ یک رژیم غذایی بدون گلوتن بهبود یابد.

عفونت

برخی از عفونت‌ها، مانند سوزاک یا التهاب بیضه‌ها، می‌توانند بر تولید اسپرم یا سلامت اسپرم تأثیر بگذارند یا می‌توانند باعث ایجاد زخم شوند که این زخم‌ها عبور اسپرم را مسدود می‌کند.

*این شرایط معمولاً با دارو و جراحی (در صورت انسداد لوله‌ای) قابل درمان است.